Schiphol, 25 november 2024.
Peter van Uhm, oud-commandant der Nederlandse Strijdkrachten, hield maandagavond 25 november 2024 op uitnodiging van de Lionsclub Schiphol in een hangaar van Jetsupport op Schiphol Oost een lezing over Leiderschap. De opbrengst van de lezing, waar honderd genodigden zich voor hadden opgegeven, was bestemd voor ons goede doel de Stichting Hulphond; Peter van Uhm is hiervan ambassadeur.
Rudolph Strickwold, directeur commercie en marketing van Stichting Hulphond, en Stefan Kurumalis, die verantwoordelijk is voor de donateurswerving, waren met Peter meegekomen. Daarnaast was Erwin Huisman er met zijn halfjaar oude zwarte labrador Silke.
Erwin Huisman vertelde ons dat hij en zijn vrouw elke twee jaar een puppy opvoeden en de hond 41 verrichtingen aanleren. Na twee jaar gaat de hond dan de opleiding in voor hulphond en leert commando's om deuren te openen en medicijnen aan te geven. Ook raakt hij vertrouwd om los te lopen, waar dan ook, en naast iemand in een rolstoel te lopen en boodschappen in een supermarkt uit schappen te pakken. Zo kan hij er kortom voor zorgen dat iemand zelfstandig kan wonen en leven, wat zonder zo'n hond niet had gekund. Daarnaast worden honden speciaal opgeleid voor mensen met PTSS en voor kinderen met gedragsstoornissen en ook voor mensen met epilepsie. De hond herkent ruim op tijd een dreigende epilepsieaanval en kan medicijnen aangeven waardoor de aanval kan worden voorkomen.
Een hond 'werkt' ongeveer negen jaar en gaat dan met pensioen. Soms komt hij dan terug bij dezelfde baas die hem heeft opgevoed. Parbo, de hond van Peter van Uhm, is zo'n gepensioneerde hulphond, die door Peter en zijn vrouw ruim negen jaar geleden is opgevoed en na zijn werkzame leven nu weer terug is bij zijn vroegere baas.
Nadat iedereen zich tegoed had gedaan aan drankjes en aan een broodje kroket, begon Peter zijn verhaal. Parbo bleef trouw naast zijn baas liggen, tot hij halverwege opeens achter het toneel verdween op zoek naar onbekende avonturen. Een van de Lionsleden haalde hem weer op.
Peter vertelde over zijn werk en de ontwikkeling van de krijgsmacht de laatste jaren, legde ons grote dilemma's voor en gaf ons voorbeelden van groot vertrouwen tussen de leider en zijn team, waar alles op gebaseerd is. Zijn voorbeelden gingen over waarden en normen, over het belang van besluitvaardigheid, over het verschil tussen managers en leiders en over moreel kompas. Hij waarschuwde voor het gevaar van oordelen als je niet hebt begrepen wat je nu wel of niet hebt gehoord of gezien. Hij benadrukte het belang van vragen stellen als je een onbegrijpelijke of tegenstrijdige opdracht moet uitvoeren, van voor elkaar door het vuur gaan en van eerlijk zijn en soms omwille van de veiligheid juist ook niét. Hij legde ons het verschil uit tussen vriendschap en camaraderie.
Ook ging hij in op de politieke en militaire uitdagingen van deze tijd, de oorlogen die woeden en de rol van de diverse leiders. Peter hamerde erop dat het belangrijk is om iets te doen, een beslissing te nemen in plaats van af te wachten of weg te kijken. De verantwoording pakken, het goede voorbeeld geven, maar ook goed luisteren en opletten, daar gaat het om. En benut je team vooral, geef eerlijk toe dat je geen oplossing ziet en laat je team meedenken en met de vaak ongelofelijk goede oplossing komen. Wees erop voorbereid dat ze dan heel snel kunnen doorpakken, maar houd zelf de verantwoordelijkheid. Peter illustreerde dit aan de hand van aansprekende voorbeelden. Hij gaf ook een zeer persoonlijk voorbeeld van het opbrengen van moed en doorzettingsvermogen en vertelde op indringende wijze over het moment waarop hij had gehoord dat zijn zoon was omgekomen, nota bene op de dag waarop hij als commandant der Nederlandse Strijdkrachten was begonnen.
Hij had kort daarna op televisie discussies gezien en gehoord die over hemzelf gingen. Was het niet beter geweest om op te stappen en hoe kon hij zo verder? Zulke vragen bespraken de genodigden aan tafel bij het tv-programma ‘Pauw en Witteman’, en Peter had het met zijn vrouw zitten bekijken. Daarna hadden ze samen overlegd en had hij zijn beslissing genomen om zijn verantwoordelijkheid te pakken en door te gaan. Het gaat immers over mijn team, zei hij. Een leider is er voor zijn team en niet andersom. Alle aanwezigen in ons soort van 'pop up theater' in de hangaar waren er stil van.
Samen met collega Mart de Kruif heeft Peter de podcast 'Veldheren’ gemaakt en treedt hij de laatste jaren door het hele land op met het gelijknamige theaterprogramma. Bijna altijd wordt hen daar gevraagd of ze voorstander zijn van herinvoering van de dienstplicht. Ook hier op Schiphol Oost stelde iemand, toen Peter daartoe de gelegenheid gaf, die vraag; hij antwoordde dat hij dat geen goed idee vindt, maar wel een groot voorstander is van maatschappelijke dienstplicht. Het is belangrijk dat je echt iets doet voor een ander zonder er iets voor terug te willen hebben, dat je voor een onbekende door het vuur gaat omdat je begrijpt dat er iets moet gebeuren.
Ton van Deursen, president van de Lionsclub Schiphol, bedankte Peter van Uhm voor zijn verhaal met cadeaus voor zowel de spreker als zijn hond. Vervolgens bood hij aan Rudolph Strickwold een cheque aan van 2500 Euro, de voorlopige opbrengst. Na de lezing liep dit bedrag nog op tot rond de 5000 Euro, mede dankzij de verkoop van Peters boek Notities van een Generaal en het werven van donateurs. Tijdens een geanimeerde signeersessie tot slot praatte Peter met veel aanwezigen nog persoonlijk even na.
Het was een grote eer voor ons om Peter van Uhm te hebben mogen ontvangen; zijn openheid, boeiende verhalen en inspirerende visie maar ook de zichtbare trouw tussen baas en hond maakten op ons onvergetelijke indruk.